Τι είναι ο χαρακτήρας και πώς διαφοροποιείται από την προσωπικότητα;
Η έννοια του χαρακτήρα εκφράζει ένα σύνολο σταθερών ηθικών ιδιοτήτων οι οποίες μπορούν να καθορίσουν τη στάση και τη συμπεριφορά μας. Τα εσωτερικά αυτά ποιοτικά στοιχεία είναι κατά κύριο λόγο αντικειμενικά και χρειάζεται χρόνος και παρατήρηση για να γίνουν αντιληπτά και να προσδιοριστούν με ακρίβεια στο πλαίσιο διαφορετικών καταστάσεων και γεγονότων. Μερικά παραδείγματα στοιχείων του χαρακτήρα είναι η ειλικρίνεια, η γενναιοδωρία και η δικαιοσύνη.
Η προσωπικότητα από την άλλη πλευρά, αφορά τον τρόπο που εξωτερικεύουμε τα σταθερά χαρακτηριστικά μας και αλληλεπιδράμε με το περιβάλλον. Είναι πιο εύκολο να την αντιληφθούμε και να την προσδιορίσουμε και υπάρχει περισσότερος χώρος για υποκειμενικά στοιχεία. Για παράδειγμα, η αισιοδοξία, η εξωστρέφεια και η αυτοπεποίθηση είναι στοιχεία προσωπικότητας.
Ποια είναι η σημασία των δυνατών σημείων του χαρακτήρα;
Τα δυνατά σημεία του χαρακτήρα έχουν συνδεθεί ερευνητικά με βασικές διαστάσεις της ευημερίας όπως η αυτοεκτίμηση, εύρεση νοήματος, η θετική εμπλοκή, τα επιτεύγματα και οι θετικές σχέσεις με τους άλλους. Επομένως, ο εντοπισμός και η καλλιέργεια των δυνατών σημείων του χαρακτήρα, μπορεί να συμβάλει στην μεγιστοποίηση του δυναμικού μας και κατ’ επέκταση στην βελτίωση της ποιότητας ζωής μας.
Τι είναι η κατηγοριοποίηση του VIA Institute;
Σύμφωνα με το VIA Institute (Values in Action – Αξίες σε δράση) έναν αμερικανικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό, τα επιμέρους δυνατά σημεία του χαρακτήρα συνδέονται με ορισμένες ευρύτερες έννοιες, τις αρετές. Όλα αυτά μπορούν να αναπτυχθούν, να ενισχυθούν και να χρησιμοποιηθούν στην καθημερινότητα προς όφελος μας. Για να διευκολυνθεί ο εντοπισμός αυτών τον στοιχείων και να αξιοποιηθούν στη συνέχεια κατάλληλα, αναπτύχθηκε ένα πλαίσιο κατηγοριοποίησης. Σε αυτό περιλαμβάνονται 24 δυνατά σημεία του χαρακτήρα και 6 ευρύτερες αρετές, ομαδοποιημένα ως εξής:
- Σοφία: αφορά την απόκτηση και την χρήση της γνώσης. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Δημιουργικότητα, Κριτική ικανότητα, Προοπτική, Αγάπη για μάθηση, Περιέργεια
- Κουράγιο: αφορά την δύναμη, σωματική, πνευματική και ψυχολογική που είναι απαραίτητη για να εκπληρώνουμε στόχους και να συνεχίζουμε παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Επιμονή, Γενναιότητα, Ακεραιότητα, Ζήλος – ενθουσιασμός
- Ανθρωπισμός: αφορά τον τρόπο προσέγγισης των διαπροσωπικών σχέσεων με σεβασμό, εκτίμηση και ειλικρινές ενδιαφέρον για τον ανθρώπινο παράγοντα. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Κοινωνική νοημοσύνη, Ικανότητα να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε, Ευγένεια – γενναιοδωρία
- Δικαιοσύνη: αφορά τον τρόπο συσχέτισης και αλληλεπίδρασης μεταξύ ατόμων ή ομάδων, ώστε να εξασφαλίζεται η ισορροπία και η ευημερία όλων. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Αμεροληψία, Ομαδικότητα, Ηγεσία
- Αυτοσυγκράτηση: αφορά των έλεγχο και τη διαχείριση της συμπεριφοράς, των ενστίκτων ή/και των χαρακτηριστικών που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις και σχέσεις. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Σύνεση, Αυτορρύθμιση, Συγχώρεση – Ευσπλαχνία, Ταπεινότητα – Μετριοφροσύνη
- Υπέρβαση: αφορά τον εντοπισμό και την εκτίμηση των θετικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν τόσο κάθε άτομο (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μας), όσο και το περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε και τα οποία ενισχύουν την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα. Συνδέεται με τα εξής στοιχεία του χαρακτήρα:
Ευγνωμοσύνη, Ελπίδα, Χιούμορ, Θαυμασμός, Πνευματικότητα